Πέτουλα, φίλες μου, ονομάζουν οι βλαχαρβανίτες της Δροσοπηγής και του Φλαμπούρου (Φλώρινα), τις λαγκίτες ή λαλαγκίτες ή τηγανίτες ή πετουλίτσες όπως αποκαλούνται στα «ντόπια» χωριά. Τα πέτουλα ήταν παλαιότερα συνυφασμένα με τα σημαντικότερα στάδια της ζωής του ανθρώπου: Τον αρραβώνα και το γάμο, τη γέννηση και τη βάφτιση, το θάνατο και τα ταφικά έθιμα.
Τα αρραβωνιάσματα και ο «λόγος» που δίνονταν από τα σόγια και «έδενε» για πάντα τις τύχες των παιδιών τους, σφραγίζονταν γύρω από ένα τραπέζι με ροδοτηγανισμένα πέτουλα, πασπαλισμένα με ζάχαρη και κανέλα, ενώ στους γάμους προσφέρονταν σαν γλύκισμα, περιχυμένα με μέλι και καρύδια.
Και όταν με το καλό το ζευγάρι κάρπιζε και έρχονταν τα παιδιά, οι καλονοικοκυρές, μάνα και πεθερά, οι μαστόρισσες, έβαζαν το μεγάλο μαυρισμένο τηγάνι πάνω από την πυροστιά και μοσχομύριζε η γειτονιά. Τα πέτουλα μοιράζονταν από σπίτι σε σπίτι και μ’ αυτόν τον τρόπο γίνονταν γνωστό το χαρμόσυνο γεγονός της γέννησης, σε όλο το χωριό. Και όταν έρχονταν η ώρα να πάρει το νεογέννητο τ’ όνομά του, να βαφτιστεί, οι γονείς δεξιώνονταν τον νονό στο σπίτι, λιτά, απλά, χωρίς περιττές πολυτέλειες, με πέτουλα, τσίπουρο, στραγαλοστάφιδα και φιστίκια με το τσόφλι. Και στο θάνατο όμως και σε κάθε ταφικό έθιμο, εκτός από τις κάθε λογής πίτες, γαλατόπιτες, μπουρέκια, ρεθανίκια κ.α., οι βλαχαρβανίτες, μοίραζαν πέτουλα για να αναπαύονται και να είναι χορτασμένες οι ψυχές των αγαπημένων που δεν βρίσκονταν πια στην ζωή.
Τα πέτουλα, είναι μια ακόμα έξυπνη επινόηση των νοικοκυράδων εκείνης της εποχής, όπου τα υλικά που είχαν στη διάθεσή τους ήταν στοιχειώδη, και έπρεπε να βάλουν τη φαντασία τους να δουλέψει για να δημιουργήσει από το τίποτα, κάτι που να ταιριάζει σε κάθε περίσταση και να είναι συνάμα, νόστιμο θρεπτικό και χορταστικό. Η συνταγή για τα πέτουλα, είναι της μαμάς μου που τα φτιάχνει χρόνια τώρα, σε χαρές και σε λύπες, σε γιορτές και πανηγύρια. Ακόμα και τις καθημερινές, όταν περιμένει τις φίλες της για καφέ, όταν μαζευόμαστε γύρω της τα παιδιά και τα εγγόνια της και μπορώ να σας πω ότι το αποτέλεσμα το τιμάμε ιδιαίτερα.
Η συνταγή είναι εύκολη, γρήγορη και απλή, όπως απλοί ήταν οι άνθρωποι μιας άλλης εποχής, που με ότι είχε το ντουλάπι τους, κατάφερναν να κάνουν την δύσκολη καθημερινότητά τους να μοιάζει με γιορτή! Φτιάξτε τα και θα με θυμηθείτε! Σκέτα ή με τυρί, πασπαλισμένα με ζάχαρη κανέλα και καρύδια, περιχυμένα με μέλι, σιρόπι φράουλας, βύσσινου ή σοκολάτας, είναι πεντανόστιμα, σκέτος πειρασμός!
Για είκοσι (20) περίπου πέτουλα χρειαζόμαστε…: Συνεχίστε την ανάγνωση Λαγκίτες (Αρβανιτοβλάχικα Πέτουλα)
